Histamin canlı sistemlerde bulunan biyoaktif organik amin molekülüdür. Histidin amino asidinin parçalanması ile oluşur. Hem vücudun salgıladığı hem de yiyeceklerle dışardan aldığımız bu molekül, İnsan vücudunda birçok fizyolojik olayda görevlidir. Mast hücreleri, basofil gibi kan hücreleri, beyinde histaminerjik hücreler ve midede bulunan enterokromafin hücreleri başta olmak üzere vücutta birçok doku ve hücrelerde bulunmaktadır. Sinir sisteminin kendi içindeki iletişimi, bağışıklık sistemi ve sindirim sistemiyle ilişkili birçok görevi vardır. Histamini parçalayan başlıca enzim Diamin Oksidaz(DAO)’dır. DAO enzimi yüksek miktarlarda ince bağırsaktan salgılanır. Bağırsak florasının bozulması, ince bağırsakta artmış bakteri yükü DAO salgının azalmasına neden olmaktadır. Histamin yeterince yıkılamadığında vücutta birikmesiyle histamin intoleransı durumu ortaya çıkar.
Histamin birikimi denince ilk akla gelen alerjik reaksiyonlar olsa da vücutta artmış histamin birçok semptomla ilişkilidir. Bunlar ciltte kaşıntı, deri döküntüsü, ürtiker (kurdeşen), gözlerde kaşıntı hissi, gözlerde sulanma ve akma, burunda kaşıntı hissi, kulakta kaşıntı, burun akıntısı, burunda dolgunluk ve doluluk hissi, sık sık hapşırma, yüzde kızarıklık, mide bulantısı, sık sık kusma, sindirim sorunları ve özellikle ishal, midede gaz ve şişkinlik, düşük tansiyon, nefes alıp vermede güçlük, nefes darlığı, uzun süreli baş ağrısı, migren atakları, kaslarda ağrı, yorgunluk, halsizlik, bitkinlik şeklindedir.
Vücutta histamin dengesinin bozulduğu örneklerden biri de alkol tüketimi sonrası yaşanan ‘’akşamdan kalma’’ durumudur. Alkol, DAO enzimi üretimini engellemektedir.
Histamin intöleransı durumunda kişinin beslenmesinde dikkat etmesi gereken bazı önemli hususlar vardır. Bunlar:
- Bekleyen her yiyeceğin histamin yükü fazladır.
- Konserve yiyecekler , hazır yiyecekler, olgunlaştırılmış ve fermente yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
- Mümkün olduğunca taze yiyecekler/ ürünler tercih edilmelidir.
- Hayvansal gıdalar pişirildikten sonra uzun süre bekletilmemelidir.
- Restoran ürünleri hazır ve ve işlenmiş ürünler tercih edilmemelidir.
- Mayalı ürünler tüketilmemelidir.
- Taze sebze ve meyve tüketilmelidir. Histamin içeriği yüksek sebze ve meyvelere dikkat edilmelidir.
- Yavaş pişirilen gıdalardan kaçınılmalıdır. (kemik suyu/ et suyu uzun süre kaynatılmamalı)
- Dondurulmuş ürünler hızlı çözdürme yöntemleri kullanılarak çözdürülmelidir.
- Hayvansal kaynaklı ürün alırken tazeliğine dikkat edilmeli, paketli ürün alınmalı, paketleme tarihine bakılmalı ve en taze olanı seçilmelidir.
- Kıyma yerine bütün kesilmiş et satın almak tercih edilebilir, öğütme süreci sonucunda bakteriler etin her yerine yayılabilir ve histamin üretimini artabilir.
- Siyah/ beyaz çay yerine ıhlamur/ papatya gibi bitki çayı tercih edilinilebilir.
- Kuru meyve tüketilmeli.
- Ceviz, kaju, yer fıstığı gib yağlı tohumlardan kaçınılmalı.
- Baklagiller (mercimek, soya ve soya ürünleri, fasulye ) buğday tohumu olarak tüketilmemeli.
- Fermente sebzeler (lahana, turşu, KVASS, miso, kimchi) tüketilmemeli.
- Fermente içecekler (şalgam , kombucha, kefir, KVASS) tüketilmemeli.
- Alkol, enerji içecekleri, çay ve maleti gibi içecekler tüketilmemeli.
- Olgunlaşmış peynirler, sert peynirler, yöresel, yumuşak, işlenmiş, küflü peynirler tüketilmemeli.
- Eğer süt alerjenlerine karşı alerji durumu yoksa taze süt ürünleri, pastörize süt ürünleri, peynir altı suyu, tereyağ, krema tüketilebilir.
- Ton balığı, uskumru, ringa, sardalya, hamsi, konserve balıklar, marine edilmiş, tuzlanmış, tütsülenmiş balıklar, kabuklu deniz ürünleri histamin bakımından zengindir, tüketmekten kaçınılmalıdır.
- Kurutulmuş , marine edilmiş, tütsülenmiş, konserve dahil tüm fermente et ürünleri (salam, sosis, jambon, sucuk, pastırma) tüketilmemelidir.
Bu yazı dikkatinizi çekebilir: Diyabet Savaşçısı Besinler